از دیرباز کشور عزیز ما ایران سابقه قوی و محکمی در فرهنگ و تمدن و به دنبال آن هنر دارد و از این رو در کل جهان به عنوان مهد هنر شناخته شده است. به طور کلی صنایع دستی کشور، نشان دهنده فرهنگ و تمدن اقوام ایرانی است. قدمت بعضی از این آثار را در کشورمان می توان در معماری بناهای تاریخی مشاهده کرد.

در این مقاله قصد داریم به مراحل انجام مینا کاری یکی از این هنرهای زیبا بپردازیم. خاستگاه هنر میناکاری به مصر باستان باز می گردد؛ اما از آنجایی که در ایران رشد و تکامل یافته، امروزه در دنیا به عنوان یکی از هنرهای ایرانی شناخته می شود.

آموزش کامل و مفید راجع به مراحل انجام میناکاری

معرفی هنر میناکاری

مینا در زبان شیرین فارسی به معنی آسمان آبی و مینو به معنای بهشت زیباست. وجه تسمیه میناکاری به علت رنگ آبی لاجوردی است که در زمینه کار، چشم نوازی می کند و در واقع افلاک چندین طبقه را برای ببینده تداعی می کند. میناکاری روی موادی مثل سفال، سرامیک، انواع فلز، سنگ و شیشه صورت می گیرد. انجام این هنر زیبا مانند سایر هنرها مراحلی مختص به خود را دارد و مراحل انجام  میناکاری بر روی مواد گفته شده، خاص و متفاوت است.

مراحل انجام میناکاری روی اشیا

  • انتخاب جنس ماده برای میناکاری: همانطور که گفته شد میناکاری بر روی اشیا مختلف مثل سفال، کاشی، انواع فلز، سنگ و شیشه قابل اجراست. اولین مرحله از مینا کاری انتخاب جنس شی مورد نظر است که معمولا بیشترین نوع جنس مورد پسند میناکاری، مس است.
  • دومین مرحله از مراحل انجام مینا کاری صیقل دادن و در اصطلاح آبدیده کردن  شی مورد نظر است. این شی می تواند بشقاب، کاسه، زیورآلات، کاشی و هر چیز دیگری باشد.
  • مرحله بعد جرم گیری و تمیز کردن سطح کار است که باید از هرگونه لکه و چربی و آلودگی پاک باشد. به این مرحله در اصطلاح دوغابکاری می گویند.
  • مرحله بعدی از مراحل انجام میناکاری لعاب دهی می باشد. به این ترتیب که هر بار اشیا را  به مدت چند دقیقه در دمای بالاقرار می دهند. این کار چندین بار تکرار می شود تا حدی که رنگ شی تغییر نکند و ثبات خود را حفظ کند.
  • برای انجام میناکاری ابتدا باید طرح و نقش مورد نظر را بر روی شی انتخاب شده  بکشیم. آن چه در این مرحله از مراحل انجام میناکاری مهم است ظرافت طراحی برای تناسب با قلم و رنگ های مورد استفاده و قدرت و تمرکز بالا برای اینکه طرح با بقیه طرح هایی که اضافه می شود تناسب و هم خوانی داشته باشد. از همه مهم تر استفاده از رنگ های نسوز و ضد حرارت است، چون بعد از این مرحله اشیا دوباره باید حرارت ببینند تا براق تر و خوش جلوه تر شوند.
  •   مرحله آخر ظریف کاری است که در این مرحله نقص ها و اشکالات جزئی طراحی برطرف می شود و ظرافت هایی که برای زیباتر شدن کار لازم است اعمال می شود.

میناکاری روی مس

مواد مورد نیاز برای اجرای مینا کاری روی اشیا

  • رنگ مخصوص یا پودر میناکاری
  • چسب میناکاری
  • صمغ مخصوص
  • دستکش مخصوص و عایق ضد حرارت
  • سه پایه مخصوص قرار دادن در کوره
  • اره ظریف و اصطلاحا مویی برای برش زدن
  • انبر
  • صفحه فایبرگلاس 
  • قلم های مخصوص میناکاری
  • قلم بوم
  • قلم شنگ
  • سوزن مخصوص طراحی
  • قطره چکان 
  • انواع مختلف سه پایه برای نگه داشتن شی
  • کاردک میناکاری

در مراحل انجام مینا کاری ممکن است به خش انداختن احتیاج شود چوب طراحی برای این موضوع نیاز است.

 حرف آخر

 هنر میناکاری هنریست معروف به هنر آتش و خاک که پیدایش آن را می توان هم زمان با پیدایش کاشی دانست. با توجه به مطالعات مختلف زمان پیدایش میناکاری به دوره روم باستان برمی گردد؛ اما به خاطر اینکه مراحل انجام میناکاری در ایران به تکامل رسید هنر میناکاری به نام ایران و هنرمندان ایرانی شناخته شده است. هنر میناکاری بیش از هر زمانی در دوره صفوی مورد توجه قرار گرفت؛ اما طبق اسناد تاریخی زمان حضور هنر میناکاری در ایران به زمان ساسانیان و هخامنشیان  باز می گردد البته از قبل آن اطلاعاتی در دسترس نیست. به هرحال آن چه پر واضح است هنر میناکاری به دست ایرانیان به اعتلا و تکامل رسیده و به نام ایران در سراسر دنیا شناخته شده است.

محصولات مرتبط:

مقالات مرتبط:

 

مارادراینستاگرام دنبال کنید.