فیروز کوبی اصفهان پیشینه تاریخی قوی ندارد. در حدود هفتاد سال پیش استاد یوسف حکیمیان این هنر را در شهر مقدس مشهد پایه گذاری کرد. پس از رونق فیروزه کوبی در مشهد حدود ۲۰ سال بعد شخصی به نام حاج داداش هنر فیروزه کوبی را به اصفهان آورد و با اجرای این صنعت در شهر اصفهان شروع به ترویج آن کرد
به طوری که امروزه یکی از مراکز فیروزه کوبی اصفهان است. هر چند ما تمام صنایع دستی اصفهان را از تاریخ کهن می دانیم، اما فیروزه کوبی قدمت زیادی ندارد، ولی به سبب زیبایی که در این هنر دیده می شود و به خاطر سنگ فیروزه ای که دراین هنر به کار می رود، گاها با هنرهای کهن به اشتباه گرفته می شود.
قدمت فیروزه کوبی اصفهان
مراحل کار فیروزه کوبی اصفهان
به طور خلاصه فیروزه کوبی صنعتی است که توسط سه مرحله اجرا می شود. این سه مرحله عبارتند از:
- زرگری در فیروزه کوبی اصفهان
اولین مرحله در این حرفه زرگری است و اصولا ظرف های جنس برنج، مس، نقره و برنز را در این مرحله ساخته و صیقلی می کنند. به طوری که ضخامت ظرف در تمام نقاط یک اندازه باشد، تا در اثر ضربه در کار فیروزه کوبی ظرف آسیب نبیند. البته کار صیقل معمولا باید با اندازه ظرف متناسب باشد، یعنی هر چقدر ظرف بزرگتر باشد، ضخامت بیشتری داشته باشد. تا از نظر استقامت ضعیف نشود.
۲.سنگ فیروزه در صنعت فیروزه کوبی اصفهان
استاد فیروزه کوبی سنگ های فیروزه را با اندازه های یکسان می برد و سپس در کنار هم با دقت می چیند. در این محله استاد فیروزه کوبی باید تا آن جا که می تواند، فاصله بین فیروزه ها را کم کند، چون یکی از ملاک های کیفیت کارها در این صنعت نداشتن فاصله بین سنگ ها است. پس از کم کردن فاصله بین سنگ ها نوبت به چسباندن آن ها بر روی ظرف مورد نظر می شود که معمولا با چسب فیروزه کوبی و یا چسب گردویی بر روی ظرف مورد نظر می چسبانند. سپس یکبار دیگر صیقل کاری را انجام می دهند، تا اضافه سنگ ها نیز صیقلی شوند.
سنگ فیروزه در صنعت فیروزه کوبی
۳.پرداخت کار در فیروزه کوبی اصفهان
پرداخت ظروفی که سنگ های فیروزه بر روی آن چسبانده شده است، یعنی پولیش کردن ظرف ها که باعث شفافیت و درخشندگی رنگ سنگ ها می شود و در نهایت زیبایی خیره کننده به ظرف می دهد. سپس بر روی ظرف را با پلی استر می پوشانند، تا در اثر آسیب ها سنگ های فیروزه از بدنه ظرف جدا نشوند
صنعت فیروزه کوبی اصفهان بر روی چه ظروفی انجام می شود
قبل از اینکه در مورد ظرف هایی توضیح دهیم، که فیروزه بر روی آن ها کار می کنند، باید بگوییم که سنگ های فیروزه که دراین صنعت به کار می روند. از سنگ فیروزه مرغوب نیشابور هستند. اما ظروفی که بر روی آن ها فیروزه می چسبانیم. این ظروف از جنس فلزاتی مانند:
- فلز مس
- فلز نقره
- فلز برنز هستند.
سنگ فیروزه در قطعات کوچک و یک اندازه به صورت منظم بر روی ظروف و اشیائ مورد نظر چسبانده می شود. معمولا ظروفی که به منظور فیروزه کوبی ساخته و پرداخته می شوند، در طرح ها و مدل های متنوع هستند.
نکاتی در مورد فیروزه کوبی اصفهان
در ابتدا فیروزه کاری تنها بر روی بدلیجات انجام می شد، مانند:
- دستبند
- انگشتر
- و گردن بند
همچنان که صنعت فیروزه کوبی اصفهان رونق گرفت و گسترش پیدا کرد، هنرمندان فیروزه کوبی شروع به خلاقیت نمودند و به این ترتیب انواع ظروف فیروزه کاری طراحی شد.
در هنر فیروزه کاری اصفهان هر چقدر تعداد سنگ ها بیشتر باشد و فاصله بین آن ها کمتر باشد، ظرف فیروزه کاری که حاصل می شود، ارزشمند تر و قیمتی تر است. زیرا اینگونه کارها از نظر فیروزه کاری بسیار پرکار هستند که فیروزه ها بر روی این ظرف ها منظم تر چیده می شوند.
ظروف فیروزه کوبی اصفهان چه کاربردی دارند.
بیشتر ظروفی که جزء ظروف فیروزه کوبی هستند، کاربری هنری و تزئینی در دکوراسیون منازل و یا محل کار دارند.
البته ظروف آجیل خوری که با هنر فیروزه کوبی زیبا شده اند. به غیر از این که در تزئین به کار می روند، در مصارفی مانند سرو آجیل هم مورد استفاده قرار می گیرند
محصولات مرتبط:
مقالات مرتبط:
