منشاء میناکاری در ایران چنان قدمتی دارد که نمی توان تاریخ دقیقی برای آن معین کرد اما به قطع می توان گفت که اوج شکوفایی میناکاری در ایران به دوره صفویان بر می گردد و از همان زمان تا به امروز شهر اصفهان به عنوان مرکز و پایتخت این هنر اصیل شناخته می شود. به همین سبب بهترین کارگاه های آموزش میناکاری روی مس و سفال نیز در همین شهر قرار دارد.
انتقال هنر باستانی میناکاری ایرانی به نسل های آینده با آموزش میناکاری روی مس
آموزش تکنیک های کاربردی سنتی و تجربی برای میناکاری روی سطوح فلزی و سفال سال هاست که در شهر اصفهان در حال انجام است و به همین دلیل است که امکان انتقال این هنر-صنعت باستانی به صورت نسل به نسل تا به امروز فراهم شده است.
موارد زیادی وجود دارد که هنرجویان در استودیو های آموزش میناکاری روی مس می بایست به آن ها توجه داشته باشند. برخی از این موارد فنی و تکنیکی هستند که توسط اساتید میناکاری آموخته خواهند شد؛ برخی نکات هم جنبه عمومی دارند و در این مقاله به آن ها اشاره خواهیم کرد.
یک نمونه میناکاری ساده روی مس
نکاتی که در کارگاه های آموزش میناکاری روی مس باید به آن ها توجه نمود
مسلماً مهمترین نکته ای که در هنگام کار در کارگاه های آموزش میناکاری روی مس باید به آن توجه نمود مسئله ایمنی قبل، حین و بعد از کار است. به غیر از آیتم ایمنی نکات دیگری نیز وجود دارد که در ادامه آن ها را ملاحظه می فرمایید.
- منطقه ای که در آن با مینا کار می کنید باید تهویه خوبی داشته باشد تا بخار های ناشی از اکسید های فلزی خارج شود.
- هنگام الک کردن لعاب ها از ماسک گرد و غبار استفاده کنید.
- لباس هایی با الیاف طبیعی بپوشید تا در صورت آتش سوزی احتمالی دچار سوختگی های شدید نشوید.
- در داخل کارگاه آموزش میناکاری روی مس چیزی نخورید یا ننوشید. (ممکن است ذرات مینا روی سطوح نشسته و به طور ناخواسته بلعیده شوند)
- تا حد امکان در یک منطقه تمیز کار کنید تا ذرات پودری رنگ مینا با یکدیگر و یا با اکسید های فلز ترکیب نشوند.
- بعد از اتمام کار لباس های خود را با احتیاط عوض کنید چرا که ممکن است ذرات مینا روی لباس شما نشسته باشد و سبب خراشیدگی پوست بشود.
- در پایان هر جلسه پس از اتمام زمان آموزش میناکاری روی مس حتما میز کار خود را تمیز کنید.
برخی از ابزار های رایج برای آموزش میناکاری
نکاتی که هنگام شروع کار با فلز مس باید به آن ها توجه داشت
فلز مس قبل از استفاده برای میناکاری حتما باید تمیز شود. برای این کار می توانید از انواع پاک کننده های غیر سمی و سازگار با محیط زیست استفاده کنید. توجه داشته باشید که پس از تمیز کردن از دست زدن به قسمتی که قرار است میناکاری شود خودداری کنید چرا که کثیفی و یا روغن موجود روی سطح پوست می تواند در نتیجه نهایی اختلال ایجاد کند. آموزش میناکاری روی مس در واقع فرا گرفتن همین نکته های جزئی اما بسیار مهم است که باعث می شود نتیجه کار شما از خوب به عالی ارتقا پیدا کند.
مواردی که هنگام اعمال مینا روی مس باید به آن ها توجه نمود
برای اعمال مینا روی سطح مس هم می توان از پودر های خشک رنگ (پودر اکسید فلزات) استفاده کرد و هم می توان از رنگ های خمیری و مایع استفاده نمود. تکنیک ها و موارد استفاده از هر کدام قطعاً در دوره های آموزش میناکاری روی مس به شما آموزش داده خواهد شد.
- پیش از کار با پودر های خشک رنگ مینا حتما زیر صفحه مسی خود صفحات کاغذ روکش شده (مانند ورق گلاسه مجلات) قرار دهید تا امکان جمع کردن رنگ های اضافه را به شما بدهد.
- زمانی که رنگ را در الک ریختید، به صورت دایره ای و از لبه های بیرونی مدل خود به سمت مرکز، رنگ را روی سطح مس اعمال کنید.
- برای تکمیل جزئیات و یا ایجاد برجستگی ها می توانید از ابزاری با نوک ریز استفاده کنید.
- در هنگام آموزش میناکاری روی مس می توانید رنگ های اضافه را با قلم موی خشک و کاملاً تمیز جمع آوری کنید.
- در صورتی که از رنگ مایع یا خمیری مینا استفاده می کنید توجه داشته باشید که ضخامت مناسب را رعایت کنید.
- پس از اتمام طراحی و قبل از مرحله پخت حتماً باید رنگ شما خشک (ماسه ای شکل) شود.
نکات مربوط به هنگام کار با کوره یا مشعل
- در هنگام کار با مشعل و یا کوره حتماً از دستکش، ماسک و عینک استفاده کنید.
- در زمان آموزش میناکاری روی مس توجه به ویژگی های دمایی برای رسیدن به نتایج مختلف بسیار ضروری است.
- در صورت تشکیل اکسید روی مس، قبل از میناکاری مجدد، حتماً سطح فلز را پاک کنید.
- گاهی اوقات بسته به ضخامت و تکنیکی که استفاده می کنید توصیه می شود هر دو سمت مس را میناکاری کنید تا توزیع حرارت یکنواخت باشد و به کاهش استرس (انبساط فلز مس و مینا یکسان نیست) کمک کند.
محصولات مرتبط:
مقالات مرتبط:
