آشنایی با مراحل تولید خاتم، بی شک برای هر یک از ما ایرانیان جذاب و دلنشین است. تعریف دایر المعارف فارسی از خاتم کاری به شرح زیر است: «خاتم کاری هنر آراستن وسایل و اشیا به اشکالی مشابه با مثلث های کوچک و موزائیکی می باشد». خاتم کاری با داشتن سابقه ای بسیار کهن و قدیمی، از مجموعه هنر های با ظرافت و صنایع دستی برازجان است. اگر سری به خانه های قدیمی ملل سنتی که هنوز در گوشه کنار ایران وجود دارد بزنید، خاتم کاری های بی نظیری را مشاهده خواهید کرد.
خاتم کاری هایی که با ظرافتی فوق العاده، هر یک حاصل دست هنرمند چیره دستی از سرزمینمان ایران هستند. مراحل تولید خاتم، بسیار حائز اهمیت است. هر مرحله باید مطابق با اصول خود و تمرکز بالا صورت پذیرد. اگر شما هم شیفته و مجذوب جذابیت های این هنر هستید، در ادامه همراه ما باشید تا با مراحل تولید خاتم، کاملا آشنا شوید.
خاتم کاری هنری محبوب
شرح مراحل تولید خاتم
- طی نخستین مرحله از مراحل تولید خاتم، انواع استخوان و چوب ها را به رنگ های دلخواه انتخاب و خریداری می کنند.
- با ابزار مخصوص خود هر یک را به قطر ۱ الی ۵.۲ میلی متر و طول ۳۰ سانتی متر برش می دهند. بعد از این اقدام، به شکل مثلث هایی در می آیند که با سوهان کاری به فرم مورد نظر شکل می گیرند.
- حال برای تکمیل طرح به مفتول های سیمی نیاز دارید که به شکل مثلث هستند.
- جهت درست کردن خاتم ابتدا باید طرح اشکال مدنظر را به کمک استاد کار کشید.
- در این مرحله نیز باید مثلث ها را کنار هم دیگر قرار داد. قرار دادن مثلث های چوبی، فلزی و استخوانی در کنار هم به دستانی ماهر و هنرمندانه نیاز دارد. ناگفته نماند که چسباندن مثلث ها به وسیله سریشم صورت می پذیرد. برای استحکام و چسبیدن کامل اجزا به یکدیگر، نخی را محکم به دور کار می پیچند. پس از این اقدام، به اصطلاح «پره» درست می شود.
- در این مرحله از مراحل تولید خاتم، یعنی بعد از گذشت چند ساعت، نخ را از اطراف کار باز کرده و چهار تا از پره های ایجاد شده و اضلاع طرح سوهان کاری شده را در مجاورت هم قرار می دهند. برای چسباندن آن ها به هم، از چسب استفاده می کنند.
- گل پیچی به مرحله ای از مراحل تولید خاتم گفته می شود که سیم مفتولی گردی را که به صورت شش ضلعی در آمده، در کنار هر ضلع، شش عدد سیم با سریشم می چسبانند و با نخ محکم می کنند. نتیجه این کار طرحی ستاره ای شکل خواهد بود.
- تا زمانی که به طرح مورد نیاز در آیند، این کار ها را بار ها تکرار می کنند.
- پس از دستیابی به نتایج مطلوب تا این بخش از مراحل تولید خاتم، طرح را زیر پرس و فشار قرار می دهند.
- با چندین مرحله برش کاری و چسباندن لایه های نازکی از چوب در کنار آن، طرح ابتدایی از یک خاتم حاصل خواهد شد.
شرح مراحل تولید خاتم
جالب است بدانید که تمام مراحل تولید خاتم از ابتدا تا به این بخش، شامل بیش از ۴۰۰ مرحله کاری می شود.
مراحل تولید خاتم و آماده سازی کار
خاتم ها بنا بر ابعاد، طرح، رنگ و شکل بخش مورد استفاده، به وسیله چسبی مخصوص روی سطح کار قرار می گیرند. سپس باقرینه سازی و ایجاد طرح های مختلف، کل سطح کار با خاتم ها تزئین می شود. در آخر با گذراندن آخرین مراحل تولید خاتم، نظیر ترمیم ها، سمباده، سوهان و بتونه کاری، ساییدن و صاف کردن سطوح، خاتم کار برای جلابخشی و روغن کاری با موادی همچون کیلرو پولیستر و سیلر آماده خواهد شد.
مراحل تولید خاتم و آماده سازی کار
اهمیت مراحل تولید خاتم
ریز نقشی و منظم بودن مهم ترین عوامل تاثیرگذار روی مرغوبیت یک خاتم خوب هستند. همه این موارد در تهیه مواد اولیه با کیفیت، مهارت استادکار، دقت و حوصله ای که به خرج می دهد، خلاصه می شوند.
آشنایی با جزئیات مراحل تولید خاتم، حس لذت بخش تری به هنگام تماشای اشیا خاتم کاری شده به شما و اطرافیانتان القا خواهد کرد.
اهمیت مراحل تولید خاتم
محصولات مرتبط:
مقالات مرتبط:
- هنر خاتم کاری روی چوب از زیباترین صنایع دستی در ایران
- فرایند تولید شکلات خوری میناکاری و کاربرد این ظروف
