مینا و میناکاری را بهتر بشناسیم

میناکاری یکی از هزاران هنر اصیل ایرانی است که بیانگر توانمندی و پرآوازگی ایرانیان در میان جوامع می­ باشد. هنری آبی رنگ که نگاه کردن به آن، یادآورحس آرامش دلچسب تماشای آبی آسمان و دریاست. این هنر که امروزه در قالب­ ها وطرح­ های مختلفی شامل مینای پنجره‌ای، مینای شکری، مینای برجسته و مینای مرصع به تصویر کشیده می­ شود، در انواع تابلو میناکاری به کار برده می ­شود و زیبایی چشم ­نوازی را می­ آفریند.

پروفسور پوپ به هنر میناکاری، نام هنر آتش و خاک را اطلاق کرده است؛ این نام، ارزش این هنر ایرانی را چندین برابر می­ کند.

استفاده از میناکاری در اماکن مختلف

کلمه مینا به چه معناست؟

مینا یک قطعه فلزی است که بعد از لعاب خوردن، طرح­ ها و نقش­های اسلیمی روی آن کشیده و سپس پخته می ­شود و از میان فلزها، مس بهترین نمونه برای میناکاری است که در ساخت تابلو میناکاری هم مورد استفاده قرار می گیرد.

هنر میناکاری از چه زمانی آغاز شد؟ مقدمه ساخت تابلو میناکاری از کجا شروع شد؟

هنر میناکاری نه تنها در ایران، بلکه در سایر نقاط جهان نیز رایج بوده است. در ایران، اوج شکوفایی این هنر در دوران صفویه بوده است.

میناکاری از زمان به وجود آمدن کاشی به وجود آمد و شاید بتوان گفت که در ایران، این هنر از زمان اشکانیان و ساسانیان شروع شده است  و تا به امروز، این هنر در ساخت انواع میناکاری از جمله تابلو میناکاری کاربرد دارد.

با وجود ایرانی نبودن این هنر، به دلیل رشد و تکامل در ایران، امروزه میناکاری در دیدگاه جهانیان هنری ایرانی محسوب می­ شود. در اروپا نیز، قدمت این هنر، به قبل از میلاد مسیح می ­رسد!

بشقاب میناکاری یکی از نمونه های میناکاری

میناکاری در اروپا چند نوع دارد؟

هنر میناکاری در اروپا دارای سبک­ های متفاوتی از گذشته تا دوران مدرن است؛ سبک Cloisonné و گاتیک از نمونه­ های متنوع اروپایی است.

آثار بسیاری از میناکاری­های اروپا، در موزه­ها و کلیساهای اروپایی نگهداری می ­شود. اما همانطور که پیش­تر اشاره شد، هنر ساخت تابلو میناکاری، در میان ایرانیان پرطرفدار است.

یکی از طرح های میناکاری اروپایی

چطور میناکاری اصل را از نااصل تشخیص دهیم؟

روش­ های متفاوتی برای تشخیص میناکاری اصل وجود دارد که می­ توان به کمک آن­ها از اصالت و کیفیت مرغوب میناکاری، از جمله در انواع تابلو میناکاری اطمینان حاصل کرد:

  • پشت ظرف میناکاری، باید لعاب مرغوب و بدون زدگی و آسیب داشته باشد.
  • رنگ گذاری باید ظریف و دقیق باشد. 
  • محل تکیه­ گاه ظرف یا تابلو میناکاری باید صاف و هموار باشد.
  • لعاب مینا، باید غلظت یکسان و مشخصی در سراسر کار داشته باشد.
  • لعاب مینا نباید ترک، پریدگی، برجستگی­ های تیز و ناصاف و حباب داشته باشد.
  • نقش­ های به کار رفته در تابلو میناکاری باید طرح­ های ایرانی و اصیل داشته باشند.
  • اثر دارای شناسنامه مربوط به خود (کد، نام سازنده ، محل و تاریخ ساخت) باشد.
  • سطح کار، شفاف و براق باشد که نشان­دهنده کیفیت خوب رنگ و زمان کافی پخت در کوره است.
  • ادغام رنگ نباید صورت گرفته باشد.

میناکاری در ایران امروزی و بکارگیری این هنر در خلق تابلو میناکاری

اصفهان، پرآوازه ترین شهر ایران در بکارگیری هنر میناکاری است. قاب­ های میناکاری اصفهان، شامل بشقاب­ های میناکاری و قاب سه بشقابی میناکاری است. تابلو میناکاری، یکی از پرطرفدارترین محصولات هنری بین مردم است که می ­تواند پیشنهادی عالی و جذاب برای هدیه دادن به عزیزانتان باشد. برخی از انواع تابلو میناکاری، برگرفته از آثار تاریخی اصفهان است.

تابلو میناکاری، یکی از آثاری است که می­ تواند باعث جان ­بخشیدن به فضای بی­ روح محیط اطراف شود.

آشنایی با هنرمندان مشهور ایرانی در زمینه میناکاری

  • استاد حسن خان فرامرزی:

ایشان در بازسازی هنر مینا در اصفهان نقشی بزرگ و مهمی داشتند؛ به طوری که باعث زنده شدن هنر میناکاری در اصفهان شدند.

  • استاد شکرالله صنيع زاده:

از اقدامات بزرگ استاد صنیع زاده در این هنر، ساخت مینا در حجم‌های بزرگتر بود؛ چرا که تا پیش از ایشان، آثار مینا در ابعاد کوچک ساخته می­ شدند.

 ایشان آثار ماندگار ارزشمندی از جمله: آثار میناکاری اماکن متبرکه مانند ضریح حضرت علی(ع)، امام حسین (ع) و حضرت ابوالفضل، از خود به جا گذاشتند.

تابلو میناکاری که امروزه اثری پرطرفدار است، مدیون زحمات پیشکسوتان این عرصه است.

  • استاد غلامحسین فیض اللهی:

از جمله آثار ماندگار و ارزشمند این هنرمند بزرگ و گرامی، می ­توان به میناکاری­ های مقبره متبرکه مولای متقیان حضرت علی علیه السلام، اسوه آزادی و حق طلبی، سالار شهیدان امام حسین علیه السلام، حضرت ابوالفضل علیه السلام و حضرت زینب سلام الله علیها و دیگر اماکن متبرکه مسلمانان جهان اشاره کرد.

هنر، جایگاهی ویژه در روح انسان دارد. زندگی زیباترین هنری است که خالق هستی به ما بخشیده است. در میان هنرهای بی­شمار ایرانی، هنر میناکاری و آثاری که جلوه ­گر این هنر هستند، مثل قاب ها و انواع مختلف تابلو میناکاری، زبانزد عام و خاص هستند.

محصولات مرتبط:

مقالات مرتبط:

 

مارادراینستاگرام دنبال کنید.