میناکاری یکی از زیباترین و جذاب ترین هنرهای اصیل ایرانی است، که از دیرباز تا به کنون وجود داشته است. طبق بررسی بسیاری از کارشناسان تاریخی و هنری، این هنر قدمتی ۵۰۰۰ ساله دارد. آثاری که در این هنر خلق می شوند، دارای عناصری از اصالت ایرانی، رنگ های شاد و زیبا و کاملا مناسب برای هدیه هستند. در این هنر از ابزارهای مختلفی استفاده می شود، که یکی از آنها کاسه میناکاری است. این کاسه که معمولا از جنس سفال و مس ساخته می شود، همانند بوم نقاشی برای هنرمندان این هنر به شمار می رود. در ادامه مطلب با ما همراه باشید، تا به بررسی این ابزار بپردازیم.
ظروف میناکاری دارای جنس های مختلفی هستند.
کمی با هنر میناکاری آشنا شوید
میناکاری یکی از صنایع دستی اصیل ایرانی است، که متشکل از نقش و نگارهای زیبایی است، که بر روی ظروف فلزی کشیده می شوند. البته کاسه میناکاری و ظروف این هنر، تنها به فلزات ختم شده و از ظروف شیشه ای و سفالی نیز استفاده می شود. از آنجایی که زحمت و هنر به کار رفته در این صنعت بسیار زیاد و ظریف است، ارزش این هنر نیز بسیار بالا می باشد. نقوشی که در میناکاری برای تزئین ظروف به کار گرفته می شوند، عموماً نقوشی اسلیمی، ختایی، گل و مرغ و ترکیبی از آنها می باشد. در ایران، شهرهای اصفهان و شیراز به عنوان مراکز این هنر شناخته می شوند. ظروف میناکاری شده، نه تنها در ایران، بلکه برای توریست ها و کشورهای دیگر نیز ارزش بالایی دارند و به شدت از آنها استقبال می شود.
کاسه میناکاری چیست؟
کاسه میناکاری یکی از ظروفی است که در هنر میناکاری به کار گرفته می شود. همانطور که پیشتر نیز گفته شد، این کاسه می تواند از جنس فلز، سفال و یا شیشه باشد. البته معمولاً به دلیل گران بودن سایر فلزاتی چون نقره و طلا، معمولاً از فلز مس در این هنر استفاده می شود. فرآیند ساخت این ظروف، همانند تزئین آنها، زمان بر و دشوار است. به طور کلی زیرسازی این ظروف، شامل دو مرحله اصلی چکش کاری و خم کاری است. در مرحله چکش کاری، سطح معینی از فلز کاسه میناکاری به صورت دایره ای برش خورده و کف ظرف به واسطه پرگار تعیین می شود. دیواره های ظرف نیز، با وارد شدن ضربه و چکش کاری تکمیل خواهند شد. سپس در مرحله خم کاری، به وسیله یک ماشین خم کاری، کاسه را می سازند. پس از اتمام این دو بخش، مراحل صیقل دادن، صاف کردن و سفید کاری انجام می شود.
هنر میناکاری هنر بسیار ظریفی است.
انتخاب جنس مناسب کاسه میناکاری برای انواع مختلف این هنر
میناکاری دارای انواع مختلفی می باشد، که برای هر یک از آنها از جنس های متفاوتی در کاسه میناکاری استفاده می شود. لذا با توجه به اینکه کدام نوع از این هنر را کار می کنید، باید جنس مناسبی را برای ظرف خود انتخاب کنید. به طور کلی، انواع میناکاری عبارتند از:
- مینای نقاشی
این نوع از میناکاری متداول ترین نوع آن در بازار است. معمولاً کاسه میناکاری در مینای نقاشی، از جنس مس می باشد و قبل از آنکه کشیدن نقش و نگارها بر روی آن آغاز شود، مراحل تاب دادن، که شامل برش خوردن و حرارت دیدن ورقه مسی است، انجام می گیرند. پس از آنکه رنگ ها بر روی این ظرف نگاشته شدند، چهار الی پنج بار ظرف را حرارت می دهند، تا رنگ های آن تثبیت شوند.
- مینای برجسته
ظروفی که در این نوع میناکاری به کار گرفته می شوند، دارای دو پوشش مختلف هستند. بخش اول، بیرون ظرف است، که به صورت برجسته بوده و بخش دوم، داخل آن که کاملا صاف است. کاسه میناکاری به کار رفته در مینای برجسته، معمولاً از جنس مس می باشد.
- مینای مرصع
مینای مرصع زیبایی و جلوه بسیار خاصی دارد. چرا که در این نوع میناکاری، برای تزئین ظروف، علاوه بر رنگ ها و نقش و نگارها، از یاقوت ها نیز استفاده می شود. این دانه های یاقوت به وسیله لعاب و آب به ظرف چسبیده و زیبایی ظرف را دوچندان می کنند.
برخی از کاسه های میناکاری فلزی هستند.
جمع بندی
میناکاری هنری بسیار زیبا و ظریف است، که در ایران و در خارج از کشور طرفداران و علاقه مندان بسیاری دارد. هنر ظریف و زحمت بسیار آن باعث شده تا ارزش مادی و معنوی بالایی داشته باشد. ابزارهای مختلفی در این هنر به کار گرفته می شوند، که از جمله آنها می توان به کاسه میناکاری اشاره کرد. معمولاً این کاسه ها پس از آماده شدن، برای موارد مختلفی چون آجیل خوری، شیرینی خوری، سوپ خوری و غیره مورد استفاده قرار می گیرند. جنس این کاسه ها با توجه به نوع میناکاری متفاوت بوده و قیمت آن نیز بسته به جنس آن متغیر است.
محصولات مرتبط:
مقالات مرتبط:
